Zigbee یک پروتکل ارتباطی بی‌سیم است که مخصوص اینترنت اشیاء (IoT) طراحی شده و به دستگاه‌های هوشمند در خانه اجازه می‌دهد با مصرف انرژی بسیار کم، به‌صورت پایدار و امن با هم ارتباط برقرار کنند.

این روز ها با افزایش تعداد پروتکل های ارتباطی برای تجهیزات هوشمند سازی ، انتخاب پروتکل بهتر و یا مناسب کمی سخت شده .

مصرف کنندگان دچار سردرگمی شده اند . در این مقاله سعی شده است که به زبانی ساده تفاوت wifi و zigbee بیان شود .

تا با توجه به شناخت کامل از این دو نوع پروتکل ارتباطی ، انتخاب تجهیزات هوشمند سازی به راحتی صورت گیرد .

به طور کلی ارتباط و یا اتصال تجهیزات هوشمند سازی یک موضوعی است که هر صاحب خانه هوشمند به آن توجه کرده و باید از آن با توجه به شرایط خود و نحوه بهرمندی از آن استفاده کند.

هنگامی که به فکر ساخت یک سیستم خانه هوشمند بیسیم هستید ، یک موضوع باید در مرحله اول مدنظر قرار گیرد. هرکدام از دستگاه های متصل در خانه خود می خواهید چطور با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؟ این اولین سوالی است برای انتخاب درست باید پرسیده شود .

در ابتدای ظهور خانه های هوشمند های بیسیم ، پروتکل بیسیم Wi-Fi یک راه حل کاملاً هوشمندانه برای خانه بود . که غالبا از این نوع ارتباط استفاده میشد .

اما در حال حاضر ، تعداد بیشتری از رقیبان این نوع اتصال مانند ZigBee ، Z-Wave و بلوتوث ظاهر می شوند که Wi-Fi را به عنوان پیشگام پروتکل های اتصال بی سیم در زمینه خانه های هوشمند به چالش می کشد.

یک حقیقت وجود دارد که هنوز هیچ استاندارد یکسان و زبان مشترک برای هوشمند سازی خانه برای دستگاه های اتوماسیون وجود ندارد. و نمیتوان به طور قطع گفت کدام یک بهتر و کدام یک بدتر است .

اما با بررسی و مقایسه این نوع اتصال ها می توان با توجه به نیاز هر محل ، بهترین نوع اتصال را انتخاب کرد .

در تجهیزات هوشمند سازی SONOFF ، پروتکل بی سیم Wi-Fi و ZigBee هر دو موجود است . سنسور ها و رله سوئیچ ها و به طور کلی تجهیزات هوشمند سازی sonoff به عنوان اولین گجت هوشمند DIY ( do it yourself)   مبتنی بر ZigBee ، جای خود را در مجموعه محصولات خانه هوشمند با پروتکل ارتباطی ZigBee باز کرده است .

همچنین در پلتفرم TUYA محصولات هوشمند MOES نیز به تازگی با پروتکل زیگبی برخی آیتم ها را وارد بازار کرده است که استقبال خوبی هم شد .

امروز در این مقاله صرفاً به تفاوت wifi و zigbee متمرکز خواهیم شد و مشخص می کنیم Wi-Fi و ZigBee چگونه عمل میکنند و چگونه ارتباط برقرار می کنند و چه تفاوت هایی دارند . تا به شما کمک کند راه انتخاب روشن شود و یکی از آنها را برای هوشمند سازی به راحتی برگزینید .

کلمه Wi-Fi مخفف Wireless Fidelity است. Wi-Fi یک فناوری از پروتکل شبکه بی سیم است که به طور گسترده ای برای شبکه های محلی استفاده می شود.

با استاندارد ارتباطی 2٫4GHz / 5GHz کار می کند. بر اساس استاندارد IEEE802.11 b / g / n که توسط انستیتوی مهندسان برق و الکترونیک IEEE به عنوان مشخصات خاصی برای WLAN تعریف شده است. وای فای نامی تجاری است که توسط «اتحادیۀ وای-فای (Wi-Fi Alliance)» ثبت شده .

علامتی است که این اتحادیه به محصولاتی که مورد تأیید این انجمن جهت کار در شبکه محلی بیسیم تحت استاندارد IEEE802٫11 می‌باشد، اعطا میکند .

دستگاه های هوشمند کنترل شده از طریق Wi-Fi می توانند از طریق اتصال به اینترنت با استفاده از شبکه WLAN یا یک نقطه دسترسی بی سیم به نام AP به صورت یکپارچه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در شبکه WLAN که یک نقطه دسترسی برای دریافت و انتقال داده در میان کاربران وجود دارد.

Wi-Fi اتصال شبکه را با استفاده از فرکانسهای رادیویی فراهم می کند تا دسترسی به اینترنت را با دستگاه های هوشمند Wi-Fi سازگار کند. علاوه بر این ، برای Wifi ، یک روتر یک واسطه ضروری است تا شما را به استفاده از Wi-Fi برای ساختن یک شبکه محلی برای دستگاه های خانه هوشمند خود وادارد.

امنیت بیشتر در انتقال اطلاعات.

عدم نیاز به هاب .

در این نوع ارتباط شما مستقیماً با روتر ارتباط برقرار می کنید.

هزینه کم برای ساخت سیستم خانه هوشمند.

از تعداد زیادی کاربر پشتیبانی کنید

مصرب بالایی دارد و به همین خاطر به یک منبع تغذیه ثابت نیاز دارد.

نیاز به یک روتز مطمئن . برای اطمینان از برقراری ارتباط سریع در بین دستگاه ها ، روتر با کیفیت بسیار مهم است.

تضعیف فرکانسی! تعداد زیادی دستگاه به روتر متصل باشند ممکن است اتصال را کند کنند. (هر دستگاه نیاز به نرخ متفاوتی دارد بنابراین اتصال به سرعت انتقال دستگاه متصل بستگی دارد.)

فناوری ZigBee توسط ZigBee Alliance توسعه یافته است. Zigbee یک پروتکل ارتباطی کم مصرف است که برای ایجاد شبکه های مش برد کوچک استفاده می شود. دلیل انتخاب این نام برای این پروتکل ارتباطی شباهت آن با طریقه ی ارتباطی زنبورها می باشد.

یک زنبور عسل بعد از آنکه منبع جدیدی از غذا را پیدا کند به شکل زیگزاک شروع به حرکت میکند.نوع حرکت زنبور حاوی اطلاعاتی از قبیل محل غذا،جهت حرکت و فاصله آن تا کندو را به نزدیک ترین زنبور اطلاع می دهد.

 ZIGBEE نمونه ای از یک شبکه هوشمند است که بین کمپانی های معتبر ارائه کننده خدمات برد کوتاه با هزینه کم و با مشخصه دسته ایی از پروتکل‌های ارتباط سطح بالا است که از فرستنده و گیرنده‌های دیجیتال کم مصرف مبتنی بر استاندارد IEEE802 برای شبکه‌های شخصی بیسیم با نرخ ارسال داده پایین استفاده می‌کنند.

ZIGBEE به منظور تعریف یک تکنولوژی ساده تر و ارزانتر از بلوتوث برای شبکه‌های شخصی بیسیم به‌وجود آمده‌است. به کمک زیگبی می‌توان بیش از 64000 وسیله را به‌طور بیسیم از طریق شبکه به هم وصل نمود.

این بدان معناست که سیگنال از یک دستگاه ZigBee به دستگاه دیگر به راحتی پرش می کند ،بدون اینکه نیازی باشد که هر دستگاهی برای ارتباط برقرار کردن متصل به اینترنت Wi-Fi شود .

با این حال شما نیاز به استفاده از یک هاب مرکزی برای برقراری ارتباط بین دستگاه ها دارید. این یک گزینه کاملاً مناسب در تعداد اتصال های بین هر دستگاه است – محدودیتی در میزان آن وجود ندارد.

اگر از پروتکل ZigBee بین دستگاه ها در فضای وسیع استفاده می کنید ، ایجاد ارتباط مناسب بین دستگاه های شما کاملا رایگان و انعطاف پذیر است. ZigBee با استاندارد IEEEI802.15.4 سازگار است که یک قابلیت شبکه منطقی عالی است و ایمنی بهتر را فراهم می کند. به علاوه ، با استاندارد دستگاه با ارتباط کم هزینه و سرعت پایین بین دستگاه ها مشخص می شود.

شبکه ZigBee به دلیل قابلیت سازگاری با توپولوژی شبکه ستاره ، مش و cluster tree ، از پوشش شبکه بی سیم منطقه بسیار گسترده ای برخوردار است . دامنه سیگنال رادیویی zigBee ده تا صد متر است. در نسخه ZigBee 3.0 ، سرعت انتقال سریع تر هم شده است .

 رمزگذاری AES-128 بدون نگرانی در مورد داده های دستگاه قابل خواندن توسط prying eyes ارتباط ایمن دستگاه های ZigBee را تضمین می کند. یکی از مهم ترین تفاوت wifi و zigbee همین مورد است .

مصرف کم

ارتباط سریع

تداخل کم

دارای مقیاس پذیری قوی. یعنی می تواند بسیاری از گره ها را کنترل کند. شبکه مش می تواند تا 65000 گره سلول را در ZigBee اداره کند.

برای اطمینان از برقراری ارتباط طبیعی بین دستگاه های ZigBee ، باید به هاب متصل شوید.

سرعت انتقال داده پایین بین هر دستگاه ZigBee. ( البته داده های تجهیزات هوشمند سازی بسیار کوچک هستند و این سرعت انتقال در جابجایی اطلاعات در تجهیزات هوشمند سازی مشکلی ایجاد نمیکند )

چه چیزی برای خانه شما مناسب است؟ تفاوت wifi و zigbee را بررسی کردیم و در نهایت پروتکل مورد نظر شما است که اهمیت دارد. اگر نمی خواهید هاب مرکزی را برای دسترسی به سیستم خانه هوشمند اضافه کنید ، باید دستگاه های Wi-Fi را انتخاب کنید .

 اگر می خواهید خانه هوشمند خود را از طریق فناوری کم مصرف اجرا کنید ، دستگاه ZigBee برنده می شود. و همه اینها ، همیشه یک موضوع در ذهن شما وجود دارد ، بنابراین امیدواریم این راهنمایی بتواند مرجع ارزشمندی در ساخت خانه هوشمند شما باشد.

زندگی کردن در خانه‌ای هوشمند به آن معناست که دیگر نیازی نیست همه کارهای سخت و تکراری را خودتان انجام دهید. اما در پشت پرده این سبک زندگی چه اتفاقی می‌افتد؟ چطور این اشیاء بی‌جان به صورت هوشمندانه کار خود را انجام می‌دهند و زندگی را برای شما آسان‌تر می‌کنند؟ اگر از علاقه مندان به حوزه تکنولوژی باشید؛ حتما اسم پروتکل‌های خانه هوشمند مثل زیگ بی به گوشتان خورده است. اما اگر هم نمی‌دانید zigbee چیست نگران نباشید؛ با مطالعه این مطلب همه چیز را درباره این پروتکل و عملکرد آن متوجه خواهید شد.

برای توضیح این مسئله که zigbee چیست؛ ابتدا باید کمی بیشتر درباره خانه هوشمند و اینترنت اشیا بدانید. هر کدام از قسمت‌های مختلف خانه هوشمند، ورودی‌های محیطی را دریافت کرده و بعد از پردازش، فرمانی را صادر می‌کنند. بستری که این اشیاء به آن متصل شده و از طریق آن، ورودی و خروجی آنها دریافت می‌شود را به نام پروتکل خانه هوشمند می‌شناسند.

این پروتکل‌ها مدل‌های مختلفی دارند که زیگ بی هم یکی از آنهاست. از جمله شناخته شده‌ترین انواع پروتکل های خانه هوشمند می‌توان به پروتکل زیگ بی و پروتکل Z-Wave اشاره کرد. با توجه به این تعاریف، باید گفت زیگبی، پروتکل هوشمند سازی خانگی با شبکه مش بیسیم است که فرمان‌ها را از وسایل مختلف دریافت می‌کند.

بیشتر بدانید : انواع پروتکل های خانه هوشمند

ماژول زیگبی، در ارتباط و اتصال یکپارچه اجزاء خانه هوشمند نقش اصلی را بازی می‌کند. البته به غیر از خانه هوشمند، استفاده از این ماژول کاربردهایی در حوزه‌های دیگر هم دارد که از جمله این حوزه‌ها باید به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده از پروتکل Zigbee مزایای فراوانی دارد که باعث محبوبیت آن شده‌اند. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

البته پروتکل زیگ بی از ایراد خالی نیست و برخی معایب باعث شده‌اند که بعضی از افراد استفاده از پروتکل‌های دیگر را ترجیح بدهند. موارد زیر، از جمله این معایب هستند:

علاوه بر زیگبی، پروتکل‌های دیگری از جمله Z-Wave هم امکان کنترل خانه هوشمند را دارند. پاسخ دادن به این پرسش که تفاوت زیگبی با پروتکل Z-Wave چیست نیاز به اطلاعات تخصصی دارد؛ اما می‌توان به صورت خلاصه چند مورد از تفاوت‌های این دو پروتکل را برشمرد:

بیشتر بدانید : پروتکل Z-Wave چیست

یکی از کاربردی‌ترین سیستم‌هایی که در خانه‌های هوشمند به کار می‌رود؛ سیستم امنیتی یا قفل و دستگیره هوشمند است. استفاده از قفل دیجیتال درب ورودی کمک می‌کند که احتمال دزدی و ورود افراد غریبه به خانه به حداقل برسد. قفل‌های دیجیتال علاوه بر امنیت بالا، مزایای دیگری از جمله زیبایی، سیستم اعلام حریق و قفل کودک هم دارند و به همین دلیل استفاده از این محصولات روز به روز در حال افزایش است.

قفل و دستگیره دیجیتال هم مانند سایر اجزاء خانه هوشمند به پروتکل مخصوص متصل شده و از این طریق کنترل می‌شوند. اگر علاوه بر قفل دیجیتال از سایر محصولات هوشمند هم استفاده می‌کنید؛ حتما هنگام خرید توجه داشته باشید که پروتکل هوشمند آنها به یکدیگر شبیه باشد.

سخن پایانی

با ورود تکنولوژی به سیستم‌های اداره خانه و محل کار، بسیاری از کارهای روتین و روزمره به آسانی و به شکل خودکار انجام می‌شوند. پروتکل Zigbee یا زیگ بی یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین پروتکل‌هاست که به دلیل سابقه طولانی و داشتن ویژگی اوپن سورس، با بسیاری از سیستم‌های خانه هوشمند همخوانی دارد. یکی از کاربردهای این پروتکل همانطور که گفته شده، در قفل دیجیتال است که این توانایی را برای کاربران فراهم می‌کند که مانند سایر اجزاء خانه‌های هوشمند، برای ارسال فرمان و دریافت آن، با پروتکل‌های خانه هوشمند در ارتباط باشد.

 خانه‌ای که در آن از اینترنت اشیا (IoT) برای کنترل و فرمان دادن به تجهیزاتی مانند وسایل گرمایشی، تجهیزات روشنایی و وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود خانه هوشمند نام دارد. در این شکل از خانه، می‌توان از راه دور توسط تلفن یا رایانه امور داخل منزل را کنترل کرد. فناوری و دستگاه‌های به کار رفته در خانه هوشمند برای ساکنین خانه امنیت، راحتی، بهره‌وری در مصرف انرژی را به همراه می‌آورد و به افراد اجازه می‌دهد دستگاه‌های هوشمند متصل در خانه خود را از هر نقطه تنها با استفاده از تلفن هوشمند، تبلت و سایر دستگاه‌های متصل به شبکه کنترل کنند.

در این مطلب می‌خوانید

اگر بگوییم که خانه هوشمند چیست در ابتدا باید به تجهیزات این خانه اشاره کنیم. در خانه هوشمند دستگاه‌ها به یکدیگر متصل هستند و می‌توان از طریق تلفن هوشمند، تبلت یا حتی کنسول بازی به آنها دسترسی داشت. بسیاری از تجهیزات موجود در منزل مانند قفل درها، یخچال، مانیتورهای خانگی، دوربین‌ها و چراغ‌ها را می‌توان از طریق سیستم اتوماسیون خانگی کنترل کرد. حتی افراد می‌توانند برای وسایل موجود در خانه برنامه زمانی ایجاد کنند تا برخی تغییرات در زمان مشخصی اعمال شود. برخی از سیستم‌های اتوماسیون خانگی در این شکل از خانه، در صورت بروز هر گونه حرکتی که صاحبخانه در خانه حضور نداشته باشد، پیامی را در قالب هشدار برای او ارسال می‌کند.

قبل از پاسخ دادن به پرسش «خانه هوشمند چیست؟» بهتر است کمی در مورد اینترنت اشیا توضیح دهیم، زیرا در این خانه با استفاده از اینترنت اشیا تجهیزات و ابزارآلات به یکدیگر متصل شده و کار می‌کنند. اینترنت اشیا (Internet Of Things) یک تکنولوژی برای برقراری ارتباط بین سیستم‌های هوشمند کامپیوتر، موبایل و تبلت و اشیاست. این تکنولوژی برای تعامل بین اشیا و انسان با هدف آسان‌تر کردن زندگی به وجود آمده است. به عنوان مثال یخچالی که از این تکنولوژی بهره‌مند است، مقدار خوراکی‌های موجود و تاریخ انقضایی که دارند را اطلاع می‌دهد.

حال نوبت به پاسخ به پرسش خانه هوشمند چیست می‌رسد! خانه هوشمند (Smart Home) به خانه‌ای گفته می‌شود که گجت‌ها و دستگاه‌های متصل به اینترنت دارد و می‌توان آنها را از راه دور، از طریق موبایل، تبلت یا کامپیوتر کنترل و مدیریت کرد. این فرمان و مدیریت از طریق روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. فرمان صوتی، فشردن یک دکمه و کنترل از راه دور، برخی از روش‌های کنترل یک خانه هوشمند است.

خانه هوشمند، خانه‌ای است که زندگی را برای ساکنان خود آسان‌تر می‌کند. سیستم‌های حرارتی، صوتی و امنیتی از جمله وسایلی هستند که در یک خانه هوشمند می‌توان از بیرون کنترل‌شان کرد. علاوه بر کنترل تجهیزات، مراقبت و نظارت از راه دور بر فرزندی که تنها در خانه مانده نیز ممکن است. در واقع خانه هوشمند کمک می‌کند تا نگران سلامت یا کارهای او در خانه نباشید و به کمک یک دوربین و میکروفون می‌توانید در لحظه حرکات او را رصد کنید.

خانه هوشمند انواع متفاوتی دارد که بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی می‌شود. نوع سیستم ارتباطی، پروتکل ارتباطی و نیاز کاربر مولفه‌هایی است که طبق آنها نوع خانه‌های هوشمند را مشخص و معرفی می‌کنند.

در این دسته‌بندی، نوع ارتباط بین تجهیزات است که انواع خانه هوشمند را از هم متمایز می‌سازد.

خانه‌های هوشمند از پروتکل‌های ارتباطی متفاوتی بهره می‌برند. انتخاب هر کدام از آنها روی هزینه‌های مربوط به راه‌اندازی، تعمیر، نگهداری و ارتقای سیستم خانه هوشمند تاثیرگذار خواهد بود. پروتکل‌های تعیین‌کننده نوع ارتباط بین اجزای خانه هوشمند با یکدیگر و با کاربر خواهند بود. در ادامه برخی از محبوب‌ترین پروتکل‌های ارتباطی خانه هوشمند را معرفی می‌کنیم.

خانه‌های هوشمند می‌توانند بر اساس نوع نیاز ساکنان خود هوشمندسازی شوند. این نیازها قرار است در بخش‌های مختلف خانه برطرف شود؛ پس کاربر بخشی را که نیاز دارد می‌تواند انتخاب کند و فقط آن را هوشمند کند. بخش‌های مختلفی از خانه که می‌توان برای آنها از سیستم‌های هوشمند استفاده کرد عبارتند از: اتاق‌ها، سرویس بهداشتی، حیاط، پذیرایی، نورپردازی نمای ساختمان و غیره.

هزینه‌های نهایی سیستم خانه هوشمند شما به عوامل مختلفی بستگی دارند که عبارتند از:

از آنجایی که بازار فناوری‌های خانه هوشمند هر روزه‌ در حال رشد است، اکنون افراد با تنوع گسترده‌ای از محصولات مواجه هستند. برای اینکه زمان تحقیق شما برای انتخاب بهترین تجهیزات را کاهش دهیم در ادامه به چند مورد از تجهیزات ضروری برای ایجاد یک خانه هوشمند اشاره خواهیم کرد.

فناوری با سرعت بالایی در حال رشد است تا جایی که فیلم‌های علمی‌تخیلی دیگر دور از واقعیت نیستند. در حال حاضر شما می‌توانید مثل کارآگاه گجت با ساعت هوشمند خود صحبت کنید. در جواب خانه هوشمند چیست گفتیم خانه‌ای که در آن از اینترنت اشیا استفاده شود یک خانه هوشمند محسوب می‌شود. در ادامه بعضی از گزینه‌هایی را که می‌توانید برای هوشمندسازی خانه خود به کار بگیرید معرفی می‌کنیم.

یکی از ابتدایی‌ترین وسایلی که در هر خانه هوشمند پیدا می‌شود اسپیکرهایی است که به اینترنت متصل هستند. این اسپیکرها علاوه بر پخش موسیقی با دستور مشخص شما به اینترنت وصل می‌شوند و وضعیت آب‌وهوا در لحظه را اعلام می‌کنند. اگر سوالی از آن بپرسید، جست‌وجو می‌کند و جواب شما را طبق آخرین داده‌های موجود در اینترنت می‌دهد. اسپیکرهای هوشمند در واقع شبیه به یک دستیار شخصی عمل می‌کنند و می‌توانید از آنها برای کارهای دیگری مثل خاموش کردن چراغ کمک بگیرید.

یکی دیگر از تجهیزات ضروری خانه هوشمند روشنایی هوشمند است. برای هوشمندسازی سیستم روشنایی خانه دو راه وجود دارد. راه اول نصب کلید چراغ هوشمند است تا بتوانید توسط یک برنامه با یک کلیک، نور را کم یا زیاد کنید. راه بعدی تعویض لامپ‌های قدیمی با لامپ‌های هوشمند است. لامپ‌های هوشمند احتیاج به کنترل ندارند و به طور خودکار نسبت به شرایط موجود روشنایی و میزان نور را تغییر می‌دهند. پس از اتصال چراغ‌های هوشمند به شبکه خانگی می‌توانید آنها را با صدا نیز کنترل کنید. لامپ‌های هوشمند را نیز می‌توانید از طریق برنامه گوشی موبایل خود کنترل کنید.

ایجاد خانه هوشمند همواره به معنای خرید تجهیزات گران قیمت نیست. پریزهای هوشمند، پریزهای برقی هستند که با برنامه تلفن همراه می‌توانند همگام‌سازی شوند و به شبکه خانگی متصل شوند. این پریزها در واقع چراغ‌ها و فن‌های شما را به حالت هوشمند تبدیل می‌کند. همچنین می‌توانید برنامه‌هایی برای روشن و خاموش کردن دستگاه‌ها در زمان خاص تنظیم کنید و میزان مصرف انرژی خود را کنترل کنید.

یخچال‌های هوشمند قابلیت‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. آنها طبق رفتار شما نشان می‌دهند که هر چند وقت یک‌ بار سراغ خوراکی‌های داخل یخچال می‌روید، اگر در یخچال باز باشد به شما هشدار می‌دهد، موجودی خوراکی‌ها را نشان داده و تاریخ انقضای آنها را یادآوری می‌کند. یخچال هوشمند این داده‌ها را یا از طریق صفحه نمایشگری که دارد یا از طریق اپلیکیشن مخصوص خود به شما می‌دهد.

برخلاف تلویزیون‌های قدیمی، تلویزیون‌های هوشمند قابلیت اتصال به اینترنت را دارند و این شکل جدید از تلوزیون‌ها از طیف وسیعی از برنامه‌ها پشتیبانی می‌کند. تلویزیون‌های هوشمند به شما امکان دسترسی به دنیای جدیدی از سرگرمی‌های متنوع را می‌دهد.

دوربین‌های هوشمند با اتصال به وای فای خانگی، فیلم‌های زنده و ضبط شده را به تلفن هوشمند یا فضای ذخیره‌سازی ابری شما ارسال می‌کنند. با استفاده از این فناوری می‌توانید در زمان واقعی از آنچه که در خانه شما می‌گذرد مطلع شوید. همچنین برخی از مدل‌های دوربین‌های هوشمند برای شما هشدارهایی را نیز ارسال می‌کنند تا شما را از هر گونه فعالیت که در خارج از خانه اتفاق می‌افتد مطلع سازد. از دیگر امکاناتی که دوربین‌های هوشمند می‌توانند ارائه دهند می‌توان به تشخیص چهره، ژئوفنس و ارتباط دو طرفه اشاره کرد.

زنگ تصویری هوشمند مجهز به دوربین، میکروفون، قابلیت اتصال به وای فای، پخش ویدئو زنده از در ورودی از طریق تلفن همراه شما است. زنگ تصویری هوشمند به شما کمک می‌کند فردی را که در پشت در است ببینید و با او صحبت کنید. همانند دیگر تجهیزات هوشمند، این محصول نیز طیف وسیعی از قابلیت‌ها مانند تشخیص چهره، ذخیره سازی ویدئویی ابری و تشخیص حرکت را ارائه می‌دهد.

سطل زباله هوشمند جوری طراحی شده که برای باز شدن در آن احتیاج به هیچ لمسی نباشد. این سطل‌ها می‌توانند بوی زباله را به راحتی کنترل کنند تا محیط دچار بوی نامطبوعی نشود. به غیر از این، بخشی به عنوان اسکنر در آنها تعبیه شده تا تشخیص دهد چه مواد غذایی‌ای از لیست شما کم شده و آن را به لیست مایحتاج خانه اضافه می‌کند.

یک ردیاب دود می‌تواند کمک زیادی به شما کند. نصب یک ردیاب دود که در هر کجا که هستید شما را از آتش‌سوزی مطلع کند، ابزاری کاربردی و به صرفه است. ردیاب‌های هوشمند دود با ارسال سیگنال به فضای ابری لایه حفاظتی بیشتری را به خانه شما می‌بخشد. ردیاب هوشمند دود را به راحتی می‌توانید با دیگر دستگاه‌های هوشمند موجود در خانه ادغام کنید.

وقتی صحبت از صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود ترموستات‌های هوشمند نقش مهمی ‌را بازی می‌کنند. از آنجا که این دستگاه‌های هوشمند دارای اپلیکیشن هستند می‌توانید آنها را در هر مکانی که هستید از طریق وای فای یا تلفن همراه خود مدیریت کنید. شما همچنین می‌توانید با استفاده از سرویس الکسا، دستیار گوگل یا siri نیز آنها را کنترل کنید.

فناوری به کار رفته در خانه هوشمند برای ما راحتی و امنیت بیشتری را فراهم می‌آورد. البته که این امنیت نیاز به رسیدگی دارد و اگر به این جنبه توجه کافی نشود امکان دارد بر ضد ما نیز عمل کند، بنابراین بی‌توجهی به جنبه امنیت می‌تواند اطلاعات خصوصی و مالی شما را در معرض خطر قرار دهد. در ادامه به نکاتی در مورد تامین امنیت در خانه هوشمند اشاره شده است تا از وسایل موجود در خانه هوشمند خود لذت بیشتری ببرید:

اکثر روترهای وای فای یا ایمن نیستند یا اینکه دارای رمز عبور پیش‌فرض هستند که به هکرها این امکان را می‌دهد تا به دستگاه‌هایی که به روتر شما متصل هستند دسترسی پیدا کنند. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی از رمز عبورهای قوی استفاده کنید.

رمز عبور یا عبارات عبور که طولانی، پیچیده و منحصربه فرد است از تلاش برای نفوذ به حساب‌های شما جلوگیری می‌کنند. سعی کنید رمزهای عبوری را انتخاب کنید که حداقل 12 کاراکتر داشته باشد و حاوی ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، نمادها و اعداد باشد.

علاوه بر تنظیم صحیح رمز عبور و نام کاربری، احراز هویت چند عاملی مستلزم آن است که مجموعه‌ای از چیزهای مختلف را تایید کنید. این تکنیک می‌تواند مانع استفاده مجرمان سایبری از تکنیک‌های همیشگی برای دسترسی به شبکه یا حساب شما شود.

سعی کنید دستگاه‌های موجود در خانه هوشمند خود را به طور مرتب به‌روز رسانی کنید. بنابراین، به طور مرتب از سایت سازنده بازدید کنید. علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید که اپلیکیشن موبایل با دستگاه‌های موجود در خانه به درستی همگام‌سازی شده‌اند. تنظیمات دستگاه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنید تا به‌روز رسانی‌ها به صورت خودکار دریافت شوند.

روتر شما مغز مرکزی خانه است و تمام دستگاه‌های موجود در خانه را به یکدیگر وصل می‌کند، بنابراین از ایمن بودن ‌هاب اطمینان حاصل کنید. از تغییر رمز و نام پیش‌فرض روتر مطمئن شوید که شبکه شما، آدرس شما را نشان نمی‌دهد. در نهایت بررسی کنید که روتر شما از یک روش رمزگذاری ایمن مانند WPA2 استفاده می‌کند.

علاوه بر این موارد، guest network را برای دستگاه‌های IOT خود فعال کنید. با فعال کردن این مورد تلفن و رایانه‌های هوشمند از دستگاه‌های IOT جدا نگه داشته می‌شوند. در این صورت اگر دستگاهی به خطر بیفتد هکرها نمی‌توانند تمام اطلاعات مهم ذخیره شده را به دست بیاورند.

شما با نصب برنامه‌ای مانند McAfee Secure Home Platform می‌توانید امنیت بیشتری را برای خانه هوشمند خود فراهم بیاورید. این برنامه همچنین دارای یک سیستم مدیریت رمز عبور قوی است که رمزهای عبور قوی را در تمام حساب‌های شما در یک مکان ایجاد و ذخیره می‌کند. این برنامه همچنین دارای امنیت شبکه خانگی برای محافظت از فایروال و جلوگیری از نفوذ هکرها است. یکی دیگر از قابلیت‌های این برنامه یک نقشه شبکه خانگی است که به شما اطلاع می‌دهد دستگاه‌های قابل اعتماد را شناسایی و مزاحمان را علامت‏گذاری کنید.

به دلیل اینکه افراد بیشترین زمان خود را در خانه سپری می‌کنند تمایل دارند تا در خانه‌ای زندگی کنند که آرامش و آسایش بیشتری برای آنها فراهم بیاورد. شما با چند قدم ساده و ارزان می‌توانید خانه خود را تبدیل به یک خانه هوشمند کنید. از جمله این اقدامات شامل موارد زیر است:

نورپردازی اولین و ساده‌ترین گام برای ایجاد خانه هوشمند است. پریزهای هوشمند می‌توانند به بهبود و کنترل روشنایی منزل کمک کنند و با استفاده از برنامه کنترل نور خانه می‌توانید چراغ‌ها را روشن و خاموش کنید.

یک‌ هاب همه دستگاه‌های شما را ادغام می‌کند. سوئیچ، دیمر، فن‌ها، قفل درها، سیستم‌های امنیتی، ترموستات، بلندگو، پریزها و غیره از جمله مواردی است که می‌توانید آنها را به ‌هاب مرکزی متصل کنید.

اگر می‌خواهید هزینه‌ها را کاهش دهید از دوربین‌های سیمی ‌صرف نظر کنید. دوربین‌هایی که با باتری کار می‌کنند کاربر پسندتر هستند و نصب آسانی دارند.

تعویض ترموستات قدیمی ‌به یک نسخه هوشمند می‌تواند تا حد زیادی هزینه‌های شما را کاهش دهد.

استفاده از پنل خورشیدی می‌تواند هزینه‌های برق را تا حد زیادی کاهش دهد.

وقتی در خانه حضور ندارید به کمک دوربین و مانیتورهای ویدئویی می‌توانید وضعیت فرزندتان را مشاهده کنید. این تکنولوژی یک‌طرفه نیست و به شما اجازه می‌دهد در صورت نیاز صحبت کنید تا فرزندتان متوجه شما شود؛ حتی می‌توانید تصویر خود را روی مانیتوری که در خانه برای این منظور گذاشته‌اید، نشان دهید تا فرزندتان احساس کند شما آنجا حضور دارید.

مزایای خانه هوشمند کم نیست؛ در این بخش قسمتی از مزایای آن را بر می‌شماریم.

پیرو توضیحات در رابطه با اینکه خانه هوشمند چیست، به ویژگی‌های بهترین خانه هوشمند در جهان می‌پردازیم. در طراحی بهترین‌ خانه‌های هوشمند، فناوری‌ها و دستگاه‌های مختلف به صورت یکپارچه با یکدیگر ادغام شده‌اند و در عین حال زیبایی و راحتی را برای ساکنین به ارمغان می‌آورند. در اینجا به برخی از مفاهیم و ملاحضات که برای طراحی خانه هوشمند باید در نظر گرفت اشاره شده است:

با توجه به مزایای خانه هوشمند که به آن اشاره کردیم، هر کشوری سعی دارد برای توسعه، پیشرفت و جلوگیری از اتلاف انرژی سراغ این تکنولوژی برود. تولیدکنندگان تجهیزات خانه هوشمند ایرانی سعی دارند استانداردهای اروپایی در کنترل کیفیت، حفاظت از محیط‌زیست و امنیت و ایمنی را در محصولات خود رعایت کنند.

در این مطلب به سوال «خانه هوشمند چیست؟» پاسخ دادیم و توضیحاتی را در مورد انواع، مزایا و قابلیت‌های خانه هوشمند ارائه کردیم. پیشرفت‌هایی که در حوزه تکنولوژی و فناوری حاصل می‌شود، هدفی جز بالا بردن کیفیت زندگی انسان‌ها ندارد. خانه هوشمند یکی از پیشرفت‌هایی است که برای زندگی بهتر افراد جامعه حاصل شده است. در حال حاضر استفاده از وسایل هوشمند و تبدیل خانه به یک خانه هوشمند کار سختی نیست. فقط باید نیازها و بودجه خود را مشخص کنید و سراغ هوشمندسازی بخش مورد نظر خانه خود بروید.

نیروگاه اتمی

چرا می‌توان به برق نیروگاه اتمی ایران امید داشت؟

ایران در حال حاضر یک واحد بزرگ برق‌آبی هسته‌ای فعال دارد: نیروگاه بوشهر-1 با راکتور VVER روسی و توان اسمی حدود 915 مگاوات (خروجی خالص). این واحد نخستین بار در اوایل دهه 90 خورشیدی وارد مدار شد (حاصل تلاش مشترک ایران و روسیه) و در سال 2013 به بهره‌برداری تجاری رسید. عملیات ساخت واحد دوم بوشهر (VVER-1000، طراحی AES-92) از شهریور 1396 (سپتامبر 2017) آغاز شده و اولین بتن‌ریزی در آبان 1398 (نوامبر 2019) صورت گرفتp. این واحد با ظرفیت حدود 974 مگاوات خالص، طبق برنامه اولیه تا سال 1404 (2025 میلادی) قرار بود راه‌اندازی شود، ولی به دلیل تأخیر در ساخت، اکنون زمان‌بندی شده است که تا سال 1408 (2029 میلادی) راه‌اندازی نهایی شود. برنامه‌ای نیز برای واحد سوم بوشهر وجود دارد و طبق اعلام سازمان انرژی اتمی، بتن‌ریزی نخستین واحد سوم تا پایان سال 1403 (2024 میلادی) آغاز خواهد شد.

علاوه بر بوشهر، پروژه‌های دیگری در دست طراحی و برنامه‌ریزی است. از جمله راکتور بومی دارخویین (Darkhovin) با ظرفیت حدود 360 مگاوات که سازمان انرژی اتمی ایران از سال 1401 (2022 میلادی) ساخت آن را آغاز کرده است. بنابر گزارش‌ها، تکمیل این نیروگاه حدود 8 سال طول می‌کشد و هزینه آن در حدود 1.5–2 میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین طرح‌هایی برای احداث مجموعه‌ای از نیروگاه‌های جدید در استان هرمزگان و نیز توسعه فناوری‌های نوظهور (مانند راکتورهای کوچک مقیاس و تحقیقاتی) اعلام شده است.

هزینه ساخت یک نیروگاه هسته‌ای عمدتاً به توان اسمی آن و شرایط خاص پروژه بستگی دارد. بنا به اظهار علی‌اکبر صالحی (رئیس وقت سازمان انرژی اتمی)، هزینه ساخت هر راکتور 1000 مگاواتی حدود 5 میلیارد دلار است. به‌طور مشابه، گزارش‌های سازمان انرژی اتمی در سال 1393 اعلام کرد 2 واحد 1057 مگاواتی بوشهر (دوم و سوم) در مجموع حدود 10 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت (حدود 5 میلیارد دلار برای هر واحد). برخی تحلیل‌های بین‌المللی با در نظر گرفتن تأخیرها و نوسان نرخ ارز، هزینه واقعی بوشهر را تا 11 میلیارد دلار تخمین زده‌اند.

به‌طور کلی، برآوردهای جهانی نشان می‌دهد هزینه سرمایه‌ای نیروگاه‌های بزرگ هسته‌ای معمولاً در گستره چند هزار تا چند هزار دلار به ازای هر کیلووات نصب‌شده است (برای مثال در بازه 2000–7000 دلار به ازای هر کیلووات). به عنوان مقایسه، توربین‌های گازی-چرخه ترکیبی حدود 1000–1200 دلار به ازای هر کیلووات و نیروگاه‌های خورشیدی یا بادی حدود 1300–1500 دلار برآورد می‌شوند. با این حساب، یک نیروگاه هسته‌ای 1000 مگاواتی به‌طور تقریبی چند میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد (مثلاً حدود 5–7 میلیارد دلار برآورد می‌شود)

مزایا و معایب انواع نیروگاه‌ها:

با وجود این‌که سهم برق هسته‌ای در سبد انرژی ایران تاکنون اندک بوده (در سال 1402 تنها حدود 1.7٪ تولید برق کشور را تشکیل می‌داد)، چشم‌انداز آینده بسیار گسترده است. در سال‌های اخیر مقامات رسمی ایران بارها از اهمیت «برق پاک هسته‌ای» در تأمین بلندمدت انرژی سخن گفته‌اند. طرح‌های کلان نیز این هدف را تأیید می‌کنند: مجلس شورای اسلامی در برنامه 20 ساله صنعت هسته‌ای «تعهد ایجاد حداقل 7000 مگاوات ظرفیت برق هسته‌ای با مشارکت بخش خصوصی» را داده است. همچنین قانون بودجه و قوانین بالادستی، منابع مالی مشخصی برای توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای تصویب کرده‌اند (برای مثال صندوق توسعه ملی موظف است سالانه 1 میلیارد دلار به مدت 20 سال در انرژی هسته‌ای سرمایه‌گذاری کند و وزارت نفت معادل 1 میلیارد دلار صادرات نفت به صنعت هسته‌ای اختصاص دهد).

از سوی دیگر، سازمان انرژی اتمی چشم‌انداز بلندپروازانه‌ای را ترسیم کرده است. این سازمان هدف‌گذاری کرده که تا سال 1423 (2040 میلادی) حدود 20 گیگاوات ظرفیت هسته‌ای نصب شود؛ راه‌اندازی دو واحد جدید بوشهر تا پایان دهه 2020 و آغاز مطالعات برای سایت‌های جدید، از برنامه‌های اعلام‌شده است. در کنار اینها، ایران در برنامه‌های بین‌المللی نیز به توسعه صلح‌آمیز هسته‌ای متعهد است و با نهادهایی مانند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای پژوهش‌های هسته‌ای همکاری می‌کند.

در نتیجه، علی‌رغم سهم اندک کنونی، انرژی هسته‌ای در سیاست کلان انرژی ایران جایگاه افزایشی و استراتژیک دارد و به‌عنوان یکی از مسیرهای اصلی رشد ظرفیت برق (علی‌الخصوص برق بدون کربن) دیده می‌شود. منابع رسمی ایران و مراجع بین‌المللی نیز به این چشم‌انداز اشاره کرده‌اند. در نهایت، اهمیت این حوزه از لحاظ امنیت انرژی و محیط‌زیست (کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کم‌کردن انتشار CO₂) مدنظر قرار دارد، و به همین دلیل برنامه‌ریزی کلان برای گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای انجام شده است.

منابع: گزارش‌ها و داده‌های رسمی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، سازمان انرژی اتمی ایران، وزارت نیرو و مؤسسات بین‌المللی معتبر.